Мил­ләт кү­ген­дә­ге йол­дыз­лар­

Иң күр­кәм бәй­ге­ләр­нең бер­се ул "Та­тар кы­зы - таң йол­ды­зы". Аның та­би­гать уян­ган, яз­гы хис­ләр ка­бын­ган ап­рель аен­да үт­кә­ре­лүе дә бик дө­рес сай­лан­ган: бәй­ге­нең ила­һи кө­чен арт­ты­ра, ямь өс­ти. Бы­ел яшь та­тар кыз­ла­ры яры­шы би­шен­че тап­кыр уз­ды. "Мил­ли би­зәк" прог­рам­ма­сы кы­са­ла­рын­да үт­кә­ре­лү­че бу мәр­тә­бә­ле ча­ра­ның әһә­ми­я­те зур. Ул үс­мер­ләр­не мил­ли рух­та тәр­би­я­ләр­гә яр­дәм итү бе­лән бер­гә, алар­да та­тар бу­лу­ла­ры бе­лән го­рур­ла­ну хис­лә­рен дә уя­та, җыр-моң­на­ры­быз, ту­ган те­ле­без­нең ки­лә­чә­ге өчен ку­а­ныч ту­ды­ра.

Һәр эш аны баш­лап йө­рү­че­дән то­ра, дип әй­тү­лә­ре хак. "Та­тар кы­зы - таң йол­ды­зы" кон­кур­сын оеш­ты­рып, баш­лап йө­рү­че Гөл­на­ра Ра­мил кы­зы Шәй­хат­та­ро­ва үзе­нең та­лант­лы җи­тәк­че икән­ле­ген күр­сәт­те: аны ба­шын­нан алып ахы­ры­на ка­дәр, бө­тен неч­кә­лек­лә­ре­нә ка­дәр уй­лап, ис­кит­кеч шәп бәй­рәм бү­ләк ит­те ул!

...Бәй­ге­дә кат­на­шыр­га шә­һә­ре­без мәк­тәп­лә­рен­нән егер­ме­дән ар­тык 14-17 яшь­лек кыз кил­де. Сай­лап алу ту­рын­да алар­ның ту­ган те­ле­без­не, го­реф-га­дәт­лә­ре­без­не бе­лү­лә­ре, җыр-би­ю­гә, нә­фис сүз­гә ос­та­лык­ла­ры исәп­кә алын­ды. Шу­ны­сы ку­а­ныч­лы, кыз­лар­ның кү­бе­се рус мәк­тәп­лә­рен­дә укы­са­лар да, та­тар­ча бик ях­шы бе­лә­ләр. Мо­ның өчен алар­ның әти-әни­лә­ре­нә рәх­мәт әй­тә­се ки­лә. Жю­ри­га фи­нал­да чы­гыш яса­я­чак иң ях­шы күр­сәт­кеч­ләр­гә ия бу­лу­чы­лар­ны сай­лап алу ае­ру­ча кы­ен бул­ды. Бә­хет ун сы­лу­га ел­май­ды.

Ике ай­га якын кыз­лар 18нче мәк­тәп­нең акт­лар за­лы­на ре­пе­ти­ци­я­гә йөр­де­ләр. Бы­ел "Та­тар кы­зы - таң йол­ды­зы" кон­кур­сы­на биш ел ту­лу алар­га ае­ру­ча җа­вап­лы­лык өс­тә­де.

Баш­ка ел­лар­дан үзен­чә­лек­ле бу­ла­рак, кыз­лар жур­на­лис­ти­ка бу­ен­ча дә­рес­ләр ал­ды­лар. Хә­зер­ге ва­кыт­та по­пу­ляр бул­ган жур­на­лист һө­нә­ре, аның сер­лә­ре ха­кын­да бе­лү үс­мер­ләр­гә бик оша­ды. Алар үз­лә­ре дә мә­ка­лә­ләр, за­ри­сов­ка­лар язып ка­ра­ды­лар, әң­гә­мә­ләр оеш­тыр­ды­лар, "Мин мө­хәр­рир бул­сам" ди­гән те­ма­га үз­лә­ре кү­зал­лап га­зе­та ма­кет­ла­ры яса­ды­лар, та­тар жур­на­лис­ти­ка­сы та­ри­хы бе­лән та­ныш­ты­лар. Жур­на­лис­ти­ка жанр­ла­рын­нан тыш, алар әдә­би жанр­лар­ны да өй­рән­де­ләр, үз­лә­ре дә хи­кә­я­ләр, ши­гырь­ләр яз­ды­лар. Со­ңын­нан ал­ган бе­лем­нә­ре бу­ен­ча тест үт­те­ләр.

Та­тар кыз­ла­ры бо­рын-бо­рын­нан кул эш­лә­ре­нә ос­та бул­ган­нар: кулъ­яу­лык­лар, сөл­ге­ләр чик­кән­нәр, тек­кән­нәр, бәй­лә­гән­нәр, би­зәк­ләр тө­шер­гән­нәр. Бәй­ге­нең фи­на­лын­да кат­на­шу­чы кыз­лар бу өл­кә­дә дә уң­ган­лык­ла­рын күр­сәт­те­ләр. Ос­таз­ла­ры Ал­су апа­ла­ры Габ­дел­ха­ко­ва ни­чек итеп дө­рес чи­гәр­гә, төс­ләр сай­лар­га, би­зәк тө­ше­рер­гә өй­рәт­те. Кыз­лар кон­курс­ка кулъ­яу­лык­лар чи­гәр­гә ка­рар ит­кән­нәр.

"Та­тар кы­зы - таң йол­ды­зы"­ның йом­гак­лау тан­та­на­сы һәр ел са­ен үзен­чә­лек­ле бер би­зә­ге бе­лән ис­тә ка­ла. Бы­ел исә ул үзе­нең "Кич­ке уен" исем­ле те­ат­раль­ләш­те­рел­гән та­ма­ша­сы бе­лән кү­ңел­ләр­гә кер­де. Егет һәм кыз­лар­ның чиш­мә бу­ен­да җы­е­лып хал­кы­быз уен­на­рын уй­нау­ла­ры, так­мак әй­тү­лә­ре, ша­я­ру­ла­ры га­җә­еп бер ма­тур кү­ре­неш иде. Шун­да сы­лу­ла­ры­быз үз ос­та­лык­ла­рын күр­сәт­те­ләр. 3нче мәк­тәп­тән Ди­а­на Фәх­ри­е­ва өз­де­реп җыр­ла­са, 54нче мәк­тәп уку­чы­сы Ләй­сән Ав­за­ло­ва­ның аяк­ла­ры сәх­нә идә­не­нә дә ти­мә­де. 60нчы мәк­тәп уку­чы­сы Әди­лә Ба­тыр­ши­на һәм Ту­кай ра­йо­ны Ис­ке Аб­дул авы­лы кы­зы Чул­пан Са­фи­на­ның моң­лы, ягым­лы та­выш­ла­ры та­ма­ша­чы­лар та­ра­фын­нан көч­ле ал­кыш­лар бе­лән бү­ләк­лән­де. Би­ю­че­ләр­дән ав­то­ме­ха­ни­ка тех­ни­ку­мы сту­ден­ты Алия Ша­ки­ро­ва һәм 18нче ли­цей уку­чы­сы Алия Ка­сый­мо­ва­ның чы­гыш­ла­ры да сок­ла­ныр­лык бул­ды. Кыз­лар­ның кай­сын гы­на ал­ма, та­лант­лы икән­лек­лә­ре кү­ре­неп тор­ды. "Кич­ке уен­га" ка­дәр әле алар нә­фис сүз­гә ос­та­лык­ла­ры бе­лән шак­ка­тыр­ды­лар. 33нче мәк­тәп­тән Илү­зә Әми­не­ва, 77нче гим­на­зи­я­дән Алия Ба­сый­ро­ва, 29нчы гим­на­зи­я­дән Гөл­наз Ба­ки­ро­ва һәм 2нче гим­на­зи­я­дән Яз­гөл Дә­ү­ли­е­ва, ко­еп куй­ган ар­тист­лар сы­ман, ша­гыйрь­лә­ре­без­нең әсәр­лә­рен укып, төр­ле об­раз­лар­га кер­де­ләр.

Кыз­лар­ны сәх­нә­дә үз­лә­рен то­тар­га, сөй­ләм те­ле­нә тәҗ­ри­бә­ле укы­ту­чы­лар өй­рәт­те. Вә­зи­рә Фа­зул­ли­на һәм Фа­кия Шәй­хул­ли­на озын кич­ләр буе гү­зәл­ләр­не ар­тист­лык сер­лә­ре­нә тө­шен­дер­де­ләр, ту­ган тел­нең ма­тур­лы­гын то­яр­га яр­дәм ит­те­ләр. Рәх­мәт, алар­га!

Са­ра Са­дый­ко­ва исе­мен­дә­ге кон­церт за­лы сәх­нә­се ул кич­не гөр­ләп тор­ды. Үзе мил­ли би­зәк­ләр, ут­лар бе­лән би­зәл­гән сәх­нә­дән күз­не алыр­лык тү­гел иде. Уз­ган ел­гы "Та­тар кы­зы - таң йол­ды­зы" бәй­ге­сен­дә җиң­гән кыз­лар­ның чы­гыш­ла­ры ямь өс­те­нә ямь бул­ды: Ми­лә­ү­шә Ра­зо­ва­ның би­ю­лә­ре, Ми­лә­ү­шә Фа­зыл­җа­но­ва­ның һәм Ал­су Иб­ра­һи­мо­ва­ның җыр­ла­ры көч­ле ал­кыш­лар­га кү­мел­де.

Кыз­лар жю­ри ал­ды­на үз­лә­ре пе­шер­гән мил­ли ри­зык­лар­ны ки­те­реп ку­ю­га зал­га тат­лы ис та­рал­ды. Алар аны кон­курс шарт­ла­ры­на ту­ры ки­те­реп әзер­лә­гән­нәр. Бә­леш, гө­бә­дия, өч­поч­мак, кыс­ты­бый, кош те­ле, бал­лы торт­лар ке­бек хал­кы­быз­ның ка­мыр аш­ла­ры тел­ләр­не йо­тар­лык иде!

Кыз­лар­ның бәй­рәм күл­мәк­лә­рен­нән чы­гуы ае­ру­ча тан­та­на­лы, ма­тур кү­ре­неш бул­ды. Җыр­чы Аза­мат Гай­на­нов­ның моң­лы җы­ры ас­тын­да алар сәх­нә­дә гү­зәл гөл­чә­чәк­ләр­не хә­тер­лә­теп тиб­рәл­де­ләр. Алар­ның йө­реш­лә­ре мо­дель­ләр­дән бер дә ким тү­гел иде.

"Та­тар кы­зы - таң йол­ды­зы" бәй­ге­се мил­ли­лек­не өс­тен ку­юы бе­лән отыш­лы. Ма­тур сан­дык һәм аның эче ту­лы мил­ли нә­кыш­ле сөл­ге­ләр, кыз­лар­ның үз­лә­ре чик­кән кулъ­яу­лык­лар­ны шун­нан алып күр­сә­тү­лә­ре дул­кын­лан­дыр­гыч миз­гел­ләр бул­ды. Та­ма­ша­чы­лар бу эш­ләр бе­лән бәй­ге баш­лан­ган­чы фо­йе­да та­ны­ша ал­ды­лар, алар­га үз бә­я­лә­рен бир­де­ләр.

Кон­курс бул­гач, жю­ри ту­рын­да да әй­теп кит­ми бул­мый. Аның рә­и­се Га­ли Акыш исе­мен­дә­ге ли­цей ди­рек­то­ры, Бө­тен­дөнья Та­тар кон­грес­сы Чал­лы фи­ли­а­лы җи­тәк­че­се Ша­мил За­ки­ров, "Яшүс­мер" ишек ал­ды клуб­ла­рын бер­ләш­тер­гән үзәк ди­рек­то­ры Рөс­тәм Ху­җин һәм аның урын­ба­са­ры Ләй­сән Ве­де­не­е­ва, рәс­сам, нә­фис сән­гать бел­ге­че Хә­ния Гыйль­мет­ди­но­ва, хо­ре­ог­раф Тать­я­на Дры­ги­на, бу юл­лар­ның ав­то­ры һәм Ка­зан дә­ү­ләт мә­дә­ни­ят ака­де­ми­я­се сту­ден­ты Ли­лия Ка­дый­ро­ва. Алар кон­кур­сант­лар­ның һәр чы­гы­шын игъ­ти­бар бе­лән ка­рап, бәя бир­де­ләр.

Жю­ри ки­ңәш­мә­гә кит­кәч тә, сәх­нә та­лант­лар чы­гыш­ла­рын­нан ты­нып тор­ма­ды.

Ме­нә за­ры­гып көт­кән миз­гел­ләр дә җит­те. "Иң мил­ли җан­лы кыз" но­ми­на­ци­я­сен­дә бе­рен­че­лек Ди­а­на Фәх­ри­е­ва­га би­рел­де. "Иң зи­рәк кыз" - Әди­лә Ба­тыр­ши­на, "Иң уң­ган кыз" - Яз­гөл Дә­ү­ли­е­ва, "Иң зы­я­лы кыз" дип Алия Ба­сый­ро­ва та­ныл­ды. "Иң иҗа­ди кыз" исе­ме Гөл­наз Ба­ки­ро­ва­га би­рел­де. Бы­ел­гы бәй­ге­дә жю­ри ике өчен­че урын­ны бил­ге­лә­де. Алар - Илү­зә Әми­не­ва һәм Алия Ка­сый­мо­ва. Икен­че урын­ны Ләй­сән Ав­за­ло­ва ал­ды. Бе­рен­че урын­ны, бар­лык бал­ла­ры нә­ти­җә­се бу­ен­ча, Чул­пан Са­фи­на яу­ла­ды.

Ә иң юга­ры бү­ләк - Гран-при­га Алия Ша­ки­ро­ва ла­ек бул­ды. Алия "Чел­нинс­кие из­вес­тия" га­зе­та­сы үт­кәр­гән ин­тер­нет та­выш би­рү­дә дә бе­рен­че бул­ган иде. Аңа га­зе­та­ның мах­сус бү­лә­ге тап­шы­рыл­ды. Җи­ңү­че­гә уз­ган ел­гы кон­курс җи­ңү­че­лә­ре күч­мә таҗ­ны ки­де­рә­ләр, иңе­нә "2014 ел та­тар кы­зы - таң йол­ды­зы гү­зә­ле" ди­гән тас­ма­ны са­ла­лар.

Бы­ел­гы бәй­ге би­шен­че, кеч­ке­нә бул­са да, юби­лей та­ма­ша­сы бул­ды. Кыз­лар­ны шу­шы ча­ра­лар­га әзер­лә­гән, биш ел буе кон­курс өчен җан атып йөр­гән укы­ту­чы­лар­га, ме­то­дист­лар­га бү­ләк­ләр, рәх­мәт хат­ла­ры тап­шы­рыл­ды. Ә "Мил­ли би­зәк" прог­рам­ма­сы җи­тәк­че­се Гөл­на­ра Шәй­хат­та­ро­ва ад­ре­сы­на бик күп җы­лы сүз­ләр, рәх­мәт­ләр әй­тел­де. "Ки­лә­чәк­тә ме­нә шун­дый мил­ли рух бе­лән су­га­рыл­ган ча­ра­лар дә­вам ит­сен иде", ди­гән те­ләк­ләр дә яң­гы­ра­ды.

Күр­кәм, юга­ры дә­рә­җә­дә үт­те "Та­тар кы­зы - таң йол­ды­зы" бәй­ге­се. Аның ел­дан-ел ка­мил­лә­шә ба­руы, үсүе шат­лык­лы хәл. Без шу­шы ба­ла­лар­ны хал­кы­быз­га күр­сә­теп, зур эш баш­ка­ра­быз. Кыз­лар - бу­ла­чак әни­ләр, алар ки­я­ү­гә чы­гып, үз ба­ла­ла­рын үз те­ле­без­дә тәр­би­я­ләр­ләр дип ыша­на­сы ки­лә. Бәй­ге­дән соң кү­ңел­дә шат­лык­лы хис­ләр ге­нә кал­ды. Бал­кы­гыз, та­тар кыз­ла­ры, сез мил­лә­те­без кү­ген­дә­ге иң як­ты, иң нур­лы йол­дыз­лар!

Мир­һа­ди Ра­зов.