Шәһри Чаллы

Яр Чаллы шәһәре

16+
Яңалыклар тасмасы

Монда болгар бабаларыбыз җирләнгән

Татарстанның Аксубай районында, Иске Кыязлы белән Кызыл тау авыллары арасында, эшчеләр торбаүткәргеч сузган вакытта кешеләр күпләп җирләнгән урынга тап булу турында язган идек инде.

Татарстанның Аксубай районында, Иске Кыязлы белән Кызыл тау авыллары арасында, эшчеләр торбаүткәргеч сузган вакытта кешеләр күпләп җирләнгән урынга тап булу турында язган идек инде. Каберлекнең тарихы ачыкланган.
Казаннан эзләнү-казу эшлә­рен­дә катнашкан “Прикладная археология” ширкәте башлыгы Кон­стантин Истомин түбәндәгеләрне сөйләгән.
- Әлеге кабер­ләр безнең эраның X-XIV гасырларына, болгар археология культурасына карый, биредә болгарлар күмелгән. Кыйблага каратып җирләнгәнгә күрә аларны мөселман булган дип әй­тергә тулы җирлек бар. Мондый каберлекләр элекке Идел буе Болгарстанында байтак табылды.
Гадәти авыл каберлеге бу. Якын-тирәдә берничә авыл бул­ган. Шактый еллар дәва­мын­­да бер урында җирләгән­нәр. Ниндидер сугыш-яу эзлә­ре, көч куллану билгеләре кү­рен­ми. Бала каберләре күп. Бөтенесе – безнең кебек гади кешеләр. Әллә ни озын буйлы кешеләр юк. Әле­ге каберлек урыны саклауга ку­елды.
Гадәти авыл каберлеге булгач, якын-тирәдән шә­һәр­лек урыны эзләп то­руның мәгъ­нәсе юк. Бу тирәдә нәрсә­дер төзергә ниятләсәләр, бер-бер гыйльми зарурлык чыкса гына эзләнү-казу эшләрен дә­вам иттерергә була. Кабер­ләрдә ниндидер матди байлык кебек әй­бер­ләр юк, җирләү тәртибе бертөрле. Бәл­кем, кайчандыр бу тирә­ләр­дә шәһәрчек булгандыр. Әмма авылны кору барышында, Иске Кыязлы биләмә­сен киңәйт­кән вакытта әлеге мәдәни җир­лек җуелган.
Шә­һәрчек дигәч тә, сез аны әллә нинди мәһабәт корылмалар, зиннәтле йортлар дип уйламагыз тагын. Шә­һәрлек ул вакытта яшәү урыны түгел, дошман һөҗүм иткән чакта яшеренеп тору, саклану урыны вазыйфасын башкарган. Без җәмгысы 150 каберне казып тикшердек. Монда болгарлар күмелгән. Аларның ничегрәк яшәгәнен, нинди терлек тотканын ачыклау өчен яшәү урыннарын казып тикше­рергә кирәк. Безнең алда андый максат куелмаган иде.
Сак­лау урыны өч гектар чамасы җирне биләп тора. Мондый объектлар табылуга, Татар­стан­да табыламы, Киров өл­кәсендәме, кем боерык чыгаруга карамастан, алар федераль әһә­мияте булган саклану урыны дип санала.

 

 

https://kiziltan.rbsmi.ru/articles/millt/monda-bolgar-babalarybyz-irl-ng-n/

Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа


Оставляйте реакции

0

0

0

0

0

К сожалению, реакцию можно поставить не более одного раза :(
Мы работаем над улучшением нашего сервиса

Нет комментариев