«Айрат кулымда үлде, үзем күзен йомдырдым»

Мул табынлы залга алтмышка якын кеше җыелган иде. Күпчелеге – шәригать кушканча, тыйнак киенгән, сабырлыклары күзләрендә чагылган әниләр.  Сурия Хафизова «Шәһри Чаллы»дан икәнлегемне танып алды. Баксаң, ул солдат анасы буларак, хәйрия концертыбызга килгән булган икән. Аның улы Радик автобус йөртүче булып эшләгән, мобилизациянең соңгы көнендә 2022 елның 28нче октябрендә чакырылган һәм 2023 елның 5нче декабрендә Белгород өлкәсендәге бәрелештә һәлак булган.

– Улым укыган 56нчы мәктәптә аңа багышланган стенд ачтылар, азык-төлек җыелмалары да бирәләр. Шәһәрдәге күп чараларга, ифтарларга чакырып торалар, рәхмәт. Без бер төркем әниләр 2023 елдан бирле танышып, бер-беребезгә терәк булып яшибез. Шулай да Радигымны бик нык юксынам. Күңелем тулганда юаныр, тынычланыр өчен дога укыйм. «Кәүсәр» мәчетенә укырга йөри башладым менә, ураза тотам, балаларыбыз рухына догалар барып ирешсен, тынычлап ятсыннар дип тырышам, –  дип сөйли шәһәрдәшебез.

Нәсимә Гайнетдинованың улы Айрат Миңнедөлфәт улы контракт буенча хезмәткә китеп, 2022нче елның сентябрендә Новая Каховкада вафат булган. 2023нче елны аңа үлгәннән соң «Батырлык» ордены тапшырылган.  

– Хәрби заданиедән кайтканда машиналарын утка тотканнар. Барысы җиде егет булган. Шуларның берсе – Чаллыдан Сергей. Ул исән калган. Кайткач сөйләде: «Айрат минем кулымда үлде, үзем күзен йомдырдым», – диде. Тагын берничәсе госпитальгә барып җиткәч үлгән. Улыма 46 яшь иде, башы яраланган булган, әйтмәде, дус малайларыннан гына белдем. «Комиссовать итәбез, кайтып китә аласың», – дигәннәр, ә ул отряд командиры иде. «Юк, анда минем егетләр, аларны ничек ташлап китим», – дип кире киткән. Айлык акчасы килгәч, базарга барып күп итеп тәмле ризык алып, үзе әзерләп, егетләрне сыйлаган. «Госпитальдән чыккач та ике пакет әйбер алып, пылаулар пешерде, мул сыйлы табын корды», –  дип сөйләде Сергей. Этләрне, песиләрне яратты, нечкә күңелле иде. Армиядә химик гаскәрләрдә хезмәт итте, шуңа аны бару белән алганнар. Китәсен әйтмәде. Әле һаман да күз алдында тора – киткәндә машина борыла, Айратым шофер аркылы миңа кул болгый, соңгы мәртәбә күрәм дигәндәй... 

Чаллының имам-мөхтәсибе Әлфәс хәзрәт Гайфулла хәрбиләргә дә аларның якыннарына да килгән авырлык, сынауларны үтүнең юлы бер – сабырлык икәнен сөйләде. Чөнки түзә белүнең әҗере бар. Ул сугышчыларыбыз өчен һәрвакыт догада булырга чакырды.
– ТР Диния нәзарәтенең Голәмәләр шурасы шундый карар чыгарды – СВО җирлегендә һәлак булган мөселман кардәшләребез – шәһитләр. Аллаһ насыйп итеп, алар сынаусыз, хисапсыз җәннәткә керерләр дип ышанабыз, – диде шәһәребезнең имам-мөхтәсибе Әлфәс хәзрәт Гайфулла.  
Ифтар мәҗлесендә Тукай районнынан киткән ир-егетләрнең әниләре дә бар иде. Калмаш авылыннан Роза Мингалимова солдатларга багышлап дога кылгач, яралары яңаруын әйтте.

– Газиз улыбызны күмгәндә аркабыздан килеп сөйгән кешеләр булды. Соңыннан искәрәсең, ул да бит кайчандыр баласын югалткан иде, дип.  Ә ул вакытта аның никадәр кайгы кичергәнен без аңламадык. Хәзер исә шулай хәлебезгә керергә, безгә таяныч булырга тырышучыларга без бик рәхмәтле, – диде ул.
Улларын югалту хәсрәтен татыган ата-аналарга үз эченә йомылмаска, авыр вакытларны берләшергә, бүгенгедәй чараларда күрешергә киңәш итте. Мондый мөмкинлекне булдырган оештыручыларга рәхмәтләрен җиткерде.

Аерым өстәлдә 4-5 әти кеше дә утырды.  Газимов Вәлирахман абыйның мондый чарага беренче килүе икән. Аның улы Айдар 2 ел хәрби операциядә катнашканнан соң, икенче тапкыр яралангач, комиссовать ителгән, хәрби  хезмәткә вакытлыча яраклы булмау сәбәпле Чаллыда дәвалана.
 – Без өйдә өч ир-ат, мин һәм ике улым. Барыбыз да вакытында армия сафларында хезмәт иттек, мобилизация игълан ителгәч, утырып сөйләштек, катнашмыйча кала алмыйбыз, дидек. Чөнки илне яклау – ир кешенең бурычы. Улым белән горурланам. Военкоматка үзе барды, өч көннән алып та киттеләр. Хәзер өйдә булса да, ишетеп торабыз ич, уе белән гел иптәшләре янында, алар өчен бик борчыла, яралары төзәлгәч китү ихтималы да бар. Нишлисең бит, илгә сынау килгәч, күтәрергә кирәк, – ди ул тәвәккәл тавыш белән.

Чараны оештыручы – «Чаллы Яр» мәчете имамы Илдар хәзрәт Зияров. Ул Аллаһы Тәгаләнең иң беренче итеп каләмне барлыкка китерүен сөйләде.
 – Аллаһы Тәгалә каләмгә бу мизгелдән алып кыямәт көненә кадәр нәрсә буласын язарга әмер биргән. Каләм язган, карасы кипкән һәм һәр кешенең тәкъдире язылган. Аны үзгәртеп тә, алдан белеп тә булмый. Безгә исә аңа күнәргә һәм гамәл дәфтәрләрендә саваплар күбрәк язылсын өчен тырышырга кирәк, – диде ул. 
Чаллы башкарма комитеты башлыгы Фәрит Сәләхов Илдар хәзрәткә шәһәрдә Ислам динен үстерүгә керткән өлеше өчен һәм 60 яшь тулу уңаеннан шәһәр мэрының Мактау грамотасын тапшырды.

Әлеге чарада «Шәһри Чаллы»ның социаль челтәрләрендә «Җомга иртәсе» проектын алып баручы Гөлчәчәк Титова да катнашты. «Әлеге проектны башлап җибәрүебезнең бер сәбәбе –  Ислам турында тикшерелгән белемнәр  чыганагы булдыру иде. Һәр атнаның җомгасында ВКонтакте челтәрендә туры эфирда сорауларыгызга җавап таба аласыз», – диде ул. Шулай ук мөгаллимә буларак, шәһәрнең һәр мәчетендә дини белемнәр алырга мөмкин булганын да хәбәр итте. 

Фотолар Чаллы мөхтәсибәтенең матбугат хезмәтеннән