Чаңгыларны ничек сайларга?

Чаң­гы­лар агач­тан, плас­тик­тан яки бо­лар ике­се кат­наш­ты­рып ясал­ган бу­ла. Әл­бәт­тә, бел­геч­ләр плас­тик чаң­гы­лар­га өс­тен­лек би­рә, чөн­ки алар ях­шы­рак шуа, ә агач чаң­гы­ның ас­тын гел сы­лап-май­лап то­рыр­га ки­рәк.

Ба­ла­лар­га егыл­мас­ка, шу­ар­га уңай­лы бул­сын өчен җи­теш­те­рү­че­ләр чаң­гы­лар­ның ба­шын тү­гә­рәг­рәк, чаң­гы­ның үзен киң­рәк итеп ясый­лар. Тә­ү­ге тап­кыр чаң­гы­га бас­кан кеч­ке­нә ба­ла­га кыс­ка чаң­гы сай­лар­га ки­ңәш итә­ләр, ул - ба­ла­ның бу­ен­нан озын­рак бул­ма­сын. Та­як­лар­ның озын­лы­гы кул­тык ас­ты­на ка­дәр җит­сә ярый. Бе­рен­че ва­кыт­та ту­ры юл­дан чаң­гы­лар­да та­як­сыз гы­на йө­реп ка­рар­га мөм­кин. Шу­лай ук өй­рән­чек чор­да­гы чаң­гы­лар йош­мак, алар­га бас­кач та­бан ас­ты­на ту­ры кил­гән өле­ше кар­га ти­еп то­руы мө­һим.

Әгәр дә ба­ла чаң­гы­да йө­рү ос­та­лы­гын үз­ләш­тер­гән икән, чаң­гы­ның озын­лы­гы го­му­ми ка­гый­дә­ләр бу­ен­ча сай­ла­на - ул ба­ла­ның бу­ен­нан 15-20 сан­ти­метр­га озын­рак бу­лыр­га ти­еш. Бу оч­рак­та да та­як­лар­ның би­ек­ле­ге кул­тык ас­ты­на ка­дәр җи­тә.

Яшүс­мер­гә чаң­гы­лар­ны аның нин­ди стиль­дә шу­ар­га те­лә­ве­нә ка­рап сай­лый­лар.

Әй­тик, клас­сик йө­реш­кә озын­рак чаң­гы­лар ту­ры ки­лә, ә та­як­лар кыс­ка­рак бул­са, кул­тык ас­ты­на җит­сә дә ярый. Са­ту­да уни­вер­саль чаң­гы­лар да бар, алар­ның озын­лы­гы - "ти­ме­ра­як­лы" йө­реш һәм клас­сик йө­реш чаң­гы­ла­ры­ның ур­та­ча­сы. Әм­ма ан­дый чаң­гы­лар­ның ас­ты­на арт­ка та­ба шу­ып ки­тәр­гә ирек бир­мә­ү­че кирт­ләр са­лы­на. Чаң­гы­га ба­сар­га җөрь­әт ит­кән ке­ше­ләр өчен бо­лар бик уңай­лы, лә­кин, аң­ла­шы­ла, алар­да тиз­лек җыю кы­ен­га ту­ры ки­лә.

"Ти­ме­ра­як­лы" йө­реш өчен кыс­ка­рак чаң­гы­лар ки­рәк, мә­сә­лән, ке­ше­нең бу­ен­нан 10 сан­ти­метр­га би­ег­рәк. Кы­рый­га шу­ып кит­мәс өчен мон­дый чаң­гы­лар­ның ян-ягын­да оч­лы те­рәк­лә­ре бу­ла. Шу­лай ук га­дәт­тә­ге­дән озын­рак та­як­лар сай­ла­на: якын­ча, бо­рын­га хәт­ле. Бу чаң­гы­лар­ны тау­дан шу­ар­га яра­ту­чы­лар сай­лый.

Уни­вер­саль чаң­гы­лар ике стиль­дә дә шу­ар­га уңай­лы дип са­на­ла.

Яңа гы­на чаң­гы­га бас­кан ба­ла­лар­га га­дә­ти кыш­кы аяк ки­е­ме­нә ту­ры кил­гән чаң­гы бер­кет­кеч­лә­рен алыр­га мөм­кин, алар чаң­гы бе­лән бер­гә са­ты­ла. Ка­ты бер­кет­кеч­ләр­гә исә мах­сус чаң­гы бо­тин­ка­ла­ры та­ләп ите­лә.

Ки­бет­тә чаң­гы­лар­ны игъ­ти­бар бе­лән сай­лар­га ки­рәк: тыр­нал­ган эз­ләр, ярык­лар бул­ма­сын, ике­се дә бер төр­ле - озын­лык­ла­ры, киң­лек­лә­ре, авыр­лык­ла­ры ти­гез бул­сын.

Әгәр чаң­гы­лар­ны са­тып ал­ган­нан соң аның үл­чә­ме яки тө­се бе­лән ял­гы­шу­ы­гыз ачык­лан­са, Рос­си­я­нең "Кул­ла­ну­чы­лар хо­ку­кын як­лау ту­рын­да" за­ко­нын­да­гы 25нче мад­дә бу­ен­ча 14 көн дә­ва­мын­да аны баш­ка­га алыш­ты­рыр­га ха­кы­гыз бар. Ки­бет­тә те­лә­гән то­вар юк икән, са­ту­чы сез­гә ак­ча­ны 3 көн эчен­дә ки­ре кай­та­рыр­га мәҗ­бүр ите­лә. Лә­кин бу оч­рак­та чаң­гы фай­да­ла­ныл­ма­ган һәм бар­лык яр­лык­ла­ры, то­вар че­гы сак­лан­ган яки са­тып алу­ның ша­һи­ты бу­лыр­га ти­еш, дип ки­сә­тә Та­тар­стан Дә­ү­ләт ал­ко­голь ин­с­пек­ци­я­се­нең Ка­зан тер­ри­то­ри­аль бү­ле­ге бел­геч­лә­ре.

Кул­ла­ну­чы­лар хо­ку­кын як­лау­чы­лар, бер­ни­ка­дәр ва­кыт­тан соң чаң­гы­да җи­теш­сез­лек­ләр та­был­са, ки­бет­кә дәгъ­ва­ны яз­ма­ча тап­шы­рыр­га һәм ан­да әле­ге за­кон­ның 18нче мад­дә­се ни­ге­зен­дә, үз их­ты­я­рың бу­ен­ча то­вар­ны алыш­ты­ру яки ак­ча­ны ки­ре кай­та­ру та­лә­бен күр­сә­тер­гә ки­ңәш итә. Са­ту­чы, үз чи­ра­тын­да, шул ук за­кон­га та­я­нып, то­вар­да­гы җи­теш­сез­лек­нең сә­бә­бен ачык­лар өчен аның сый­фа­тын тик­ше­рер­гә, экс­пер­ти­за ясар­га хо­кук­лы.