Сак бул, тоткын шалтырата!

Узган ел төзәтү учреж­дениеләре үзләрен ит, сөт, он белән тулысынча, яшел­чәләр белән өчтән ике өлеш исәбендә тәэмин иткән. Яңа төр туклану ризыклары да җитештерелә башлаган. Бу юнәлештә аларга үз их­тыяҗларын тәэмин итеп кенә калмыйча, продукцияне сатуга да чыгарырга мөмкин", - диде ул утырышта. Сатуга чыгарыйм дисәң, товары җитәрлек үзе. Рес­публиканың төзәтү коло­нияләре аңа кытлык кичерми. Идарә башлыгы Дәүфит Хәмәдишин сүзлә­ренә караганда, узган ел рес­публиканың төзәтү урыннарында җитеш­те­рел­гән продукция күләме 50,4 миллион сумга артып, 869 миллион сумга җиткән. Тик эш әлеге продукцияне урнаштыру мәсьәләсенә җит­кәч кенә, көймә комга терәлә.

Мисал өчен, узган ел идарә республика министрлыклары белән нибары 70 миллион сумлык товар сату турында гына килешү төзегән. Дәүфит Хә­мәдишин, форсаттан файдаланып, хөкү­мәттән бу мәсьәләдә ярдәм итүләрен сорады. "Җи­наять-төзәтү сис­те­ма­сын­дагы җитеш­терү эше үзгә­рәк булу аркасында, без башка җитеш­терүчеләр белән көндәш­лек итә алмыйбыз. Рәшәткә артында утыручылар хез­мә­те белән алып барылган җитеш­те­рүгә законлы рә­вештә ташламалар булмау эшне тагын да катлауландыра. Инвестор һәм биз­нес-оеш­малар хөкем ите­лү­­челәр өчен эш урыннары булдырырга атлыгып тормый", - диде ида­рә башлыгы.

Моңа колонияләрдәге күп кенә җитештерү җи­һазларының искерүе дә аяк чала. Бүген аларның яртысыннан артыгы сафтан чыгып бара. Металл эш­кәртү җиһазларының, мәсәлән, 70 проценты таушалган. Хәмәдишин 2 нче номерлы төзәтү колониясендәге чуен эшләнмәләр җитештерү цехы эшчәнлегенә кагылышлы тәкъдимнәре булуын да искәртте. Тик монда да дәүләт ярдәменнән башка булмый, ди ул. "Аңа ки­рәкле өстәмә җиһаз уртача 15 миллион сумга төшә. Тик 2 нче һәм 5 нче төзәтү ко­лонияләрендә җитеш­те­релгән металл эш­лән­мә­ләре базардагы башка җи­тештерүчеләр белән көн­дәшлек итә ала", - дип ышандыра ул. Берочтан Хәмәдишин әлеге төзәтү оешмаларының бүген салымнар буенча 58 миллион сумнан артык бурычы булуын да телгә алды. Берсенең эше инде судка кадәр үк барып җитән.

Елның-елында коллегия утырышында күтәрелә торган тагын бер мәсьәлә быел да актуальлеген югалтмаган булып чыкты. Ничә ел рәттән, республи­каның тик­шерү изоляторлары шып­лап тулган, тоткыннарга урын җитми, дигән сүзне утырышта тагын бер кат ишетергә туры килде. Бүген биредә көн күрүчеләр саны тиешле нормадан 15 процентка артык. Шуңа күрә идарә­дәгеләр яңа тикшерү изоляторы төзелгәнне тү­зем­сезлек белән көтә. Аны кайчанга кадәр көтәргә икәне генә билгесез. Дө­рес, яңа изоляторның төзелеше "2017 - 2025 елларда җи­наять-төзәтү системасын үстерү" федераль максатчан программа проектына кертелгән үзе. Әлегә яңа изолятор төзү якынча 2 мил­лиард сумга төшәчәк дип фаразлана.

Утырыш дәвамында җә­заларны үтәтү тарма­гының шактый авырткан урыннарына төртеп күр­сәтелсә дә, Дәүфит Хәмә­дишин чыгышын позитив рухта тә­мамларга ашыкты. Чыгышны игътибар белән тыңлап утырган Илдар Халиков та, идарә башлыгы сүзләрен куәтләп: "Татар­станның җи­наять-җәза системасы өчен узган елның гадәттән тыш хәлләрсез узуы идарә эш­чәнлегенә төп бәя булып тора", - диде ул. Гадәттән тыш хәл ди­гәндә, төрмәдән качулар, төрле тәртип­сез­лекләр, кешене тотак итеп алу очрак­лары булмауны күздә тотулары. Тоткыннар­ның кулга кесә телефоны алып, рә­шәт­кәнең теге ягында яшәү­челәрнең башын әй­лән­дереп ятулары бу исем­леккә керми, күрә­сең. Хә­мәдишин сүзләренә караганда, бер ел эчендә тоткыннардан 4,5 мең кесә телефоны алынган. "Аларны бирегә, нигездә, койма аша ыргыту юлы белән кер­тәләр", - ди ул.

Динә Шәкүрова https://www.vatantat.ru