Бер көн­дә 2 ел­лык гө­наһ­лар ки­че­ре­лә

Бу из­ге көн­нәр­дә бө­тен дөнь­я­да­гы мө­сел­ман өм­мә­те күб­рәк са­вап­лы га­мәл­ләр эш­ләп ка­лыр­га, тәкъ­ва­рак бу­лыр­га ты­ры­ша. Хәт­та үзен мө­сел­ман дип са­нап та, ис­лам­нан ерак тор­ган кар­дәш­лә­ре­без­нең дә кү­ңел­лә­ре неч­кә­реп, ка­леб­лә­ре чис­та­рып кит­кән ке­бек то­е­ла баш­лый. Алар да мә­чет­кә сә­да­ка са­лып бул­са да ки­тәр­гә ты­ры­ша­лар: «Әти-әни­ем өчен, ту­га­ным өчен до­га кы­лы­гыз әле», – дип мө­рә­җә­гать итә­ләр. Ин­шал­лаһ, алар­ның кү­ңе­ле­нә дә Ал­ла­һы Тә­га­лә иман ну­ры иң­де­рер, ту­ры юл­га күн­де­рер, дип өмет­лә­ник.

Зөл­хиҗ­җә­нең си­ге­зен­че кө­не – «Уй (Тәр­ви­яһ) кө­не» дип ата­ла. Аның шу­лай ата­лу­ы­ның үз та­ри­хы бар. Бу көн­не Иб­ра­һим (г.с.) улы Ис­мә­гыйль­не a кор­бан ит­кә­не ха­кын­да төш кү­реп, «Бу нин­ди төш икән?» – дип уй­ла­ган көн бу. Бе­раз ал­га­рак ки­теп, шу­ны­сын да әй­теп узыйк: Иб­ра­һим aулы уры­ны­на кор­бан­га тә­кә ча­ла­сын аң­ла­гач, сө­е­не­чен­нән: «Ләә илә­һә ил­ләл­ла­һү үә Ал­ла­һү әк­бәр», – дип әй­тә. Һәм Ис­мә­гыйль (г.с.), Ал­ла­һы Тә­га­лә­нең үзен исән кал­дыр­га­нын бел­гәч: «Ал­ла­һү әк­бәр! Үә лил­лә­ә­һи хәм­де», – ди. Мон­нан шул өч зат: Җәб­ра­ил , Иб­ра­һим a, Ис­мә­гыйль­нең a сү­зе бү­ген­ге көн­гә ка­дәр тәкъ­бир бу­лып то­ра.

Зөл­хиҗ­җә­нең бе­рен­че ун көн­ле­ген­дә иң хә­ер­ле­се, иң ях­шы­сы, әл­бәт­тә ин­де – Га­рә­фә кө­не. Ул Зөл­хиҗ­җә ае­ның 9-нчы кө­не­нә ту­ры ки­лә. Ул чын мәгъ­нә­сен­дә ел дә­ва­мын­да иң ях­шы көн­нәр­нең бер­се бу­лып то­ра.

Имам Мөс­лим­нең «Са­хих» хә­дис­ләр җы­ен­ты­гын­да мон­дый та­рих ки­те­ре­лә: «Пәй­гам­бә­ре­без ﷺ Га­и­шә (р.г.) ана­быз­га Га­рә­фә кө­не­нең фа­зый­ләт­лә­ре ха­кын­да бо­лай ди­де: «Иң күп ке­ше Га­рә­фә кө­нен­дә тә­муг га­за­бын­нан ко­ты­ла­чак».

Га­рә­фә кө­нен­дә ир­тән­ге на­маз­дан баш­лап, Зөл­хиҗ­җә ае­ның 13-нче кө­нен­дә­ге икен­де на­ма­зы­на ка­дәр, егер­ме өч фа­рыз на­маз­ның һәр­кай­сын­нан соң сә­лам бир­гәч, Ал­ла­һы Тә­га­лә­не олы­лап, Аны дан­лап, бер мәр­тә­бә тәкъ­бир әй­тер­гә ти­еш бу­ла­быз. Тәш­рикъ көн­нә­ре бу­ла бу. Имам вә җә­мә­гать бе­лән на­маз укы­ган­да тәкъ­бир­нең вә­җиб бу­лу­ы­ның мәгъ­нә­се – адәм ба­ла­ла­ры Җир йө­зе­нә яшәр өчен яра­тыл­ды, адәм кан­ны ко­ел­ма­сын, хай­ван ка­ны гы­на ко­ел­сын, дип сө­е­неч­тән тәкъ­бир әй­тү­дә­дер.

Га­рә­фә кө­не ту­рын­да Пәй­гам­бә­ре­без ﷺ бер хә­ди­сен­дә: «Га­рә­фә көн­не тот­кан ура­за ике ел­лык гө­наһ­лар­ны, Га­шу­ра көн­не тот­кан (Мө­хәр­рәм ае­ның унын­чы кө­не) ура­за бер ел­лык гө­наһ­лар­ны сөр­тә», – ди­гән. Пәй­гам­бә­ре­без Мө­хәм­мәд ﷺ  икен­че бер хә­ди­сен­дә: «Га­рә­фә кө­нен­дә то­тыл­ган ура­за ике ел буе кы­лын­ган гө­наһ­лар­ны яр­лы­кар­га җи­тәр­лек са­вап ки­те­рә­чәк», – ди­гән.

Шу­ның өчен мө­сел­ман кар­дәш­лә­ре­без Зөл­хиҗ­җә ае­ның бе­рен­че си­гез кө­нен­дә­ге из­ге­лек­лә­ре­нә өс­тәп, ту­гы­зын­чы Га­рә­фә кө­нен та­гын бер гый­ба­дәт – ура­за гый­ба­дә­те бе­лән дә үт­кә­рә­ләр. Кем­дер исә бе­рен­че си­гез кө­нен дә һәм Га­рә­фә кө­нен дә ура­за то­тып үт­кә­рә. Ни өчен бу көн Га­рә­фә кө­не дип ата­ла ди­гән­дә, бу көн­не Хаҗ­да бул­ган ке­ше­ләр Га­рә­фә та­вы үзә­нен­дә өй­лә­дән алып ко­яш бат­кан­чы­га тик­ле до­га­лар укып, те­ләк­ләр те­ләп то­ра­лар.