Язмаларда - язмыш рубрикасы буенча яңалыклар
-
"Үләр алдыннан"
Авызыннан аракы исе аңкып торган терапевт Кутдусов, шешенеп беткән күз кабакларын чак күтәреп, бер кулындагы рентген рәсеменә, бер каршында утырган урта яшьләрдәге иргә карап, авыр сулады. М-дааа... Хәлләр хөрт, энем. Күп тартасыңмы шулай? Ваемсыз гына утырган Илһам, “хөрт” дигәнне ишетеп, дертләп китте.
-
«Андый язмышлы йортлар һәр авылда бар. Иң аянычлысы шул…»
Сәләхетдин бабай белән Гайшә әби күптән юк инде. Ләкин туган нигез туфрагы бер баланы да үзенә тарта алмады. Башта сирәк булса да кайткалап йөрде балалары, ләкин йортны төзекләндерү турында уйламадылар да. Ә йорт һаман мескен хәлдә, балаларының кайтып, җан өрүләрен көтә.
-
«Әтисе вафат булды. Ялгыз калды, авыл Советы рәисе гарипләр йортына җибәрде…»
…Әти-әни булмаса да, Тарта нигез, тарта нигез…
-
«Бала төшертәм!». Уйга да китерергә ярамаган гөнаһ (ГЫЙБРӘТ ӨЧЕН)
Мәдинә Әкъмәлетдин кызы Сарман районы Карамалы авылында яши. Без аның белән Сарман мәдәният йортында уздырылган «Балкыш» фестивалендә очраштык. Аның сөйләгән гыйбрәтле язмышын сезгә дә бәян итәм.
-
«Әти, әнинең сөяркәсе бар» (Гыйбрәтле язмыш)
Шушы җөмлә 15 ел яшәгән гаиләне җимергән. Кызының үсмерлек чорына кереп, егетләр белән йөри башлавын сизенгән Гөлфиягә тормышны яңадан башларга туры килә.
-
Дүрт кабер – дүрт сары сагыш...
Кешене каргау – бик зур гөнаһ: бер гаепсезне рәнҗетсәң, бәласе үз башыңа була, дигәнне ишеткәнем бар иде Чаллыда яшәүче элеккеге танышым Фәнзия (исемнәр үзгәртелде – авт.) якыннары кичергән, үз күзләре белән күргән гыйбрәтле вакыйгалар турында ачынып сөйләгән иде.
-
"Яшьлегебезнең иң рәхәт чакларын кайнана белән кайната йортында изелеп уздырганыбызга бик үкенәм"
Ирем – ата-анасының төпчек улы. Абый-апалары читкә китеп урнашып беткән, өйдә шактый олы яшьтәге кайнана белән кайната гына калган иде.
-
Сабыр булырга кирәк
“Көн туса әни белән сүзгә килешәбез. Холкы көннән-көн начарая. Юкка-барга бәйләнеп, киреләнеп җанга тия. Әллә мине яратмый, әллә картлык чире, белмәссең, врач кушкан даруларның да файдасын күрмим”, - дип борчулары белән уртаклашты Гөлүсә исемле танышым.
-
«Фәтхиянең илереп елаганы әле дә колагымда, ул бик озак елады…»
Әбием 1928 елны Актаныш районының Күҗәкә авылында Фәүзетдин һәм Факия гаиләсендә өченче бала булып дөньяга килә. Ул мәктәпкә укырга кергәнче, әтисе үлеп китә, әнисе һәм дүрт бала бик авыр шартларда яшиләр. Төп ризык кабыклы бәрәңге була, мичкә кура җыеп ягалар. Сыер җигеп, басу тырмалыйлар…
-
Әнисенең малае булып калды
Булачак ирем белән әле йөрешкәндә үк сизгән идем: әнисе артык кысыла сыман. Кичләрен: "Син кайда әле?", "Кайтасыңмы әле?", "Кемнәр белән утырасың?" - дип әллә ничә шалтыратыр иде.
-
«Әти белән әни мине үз яннарында калдырырга дип үстерсәләр дә…»
Минем яшьлек еллары совет чорына туры килде. Әти белән әни мине авылда, үз яннарында калдырырга дип үстерсәләр дә, мәктәпне тәмамлау белән шәһәргә чыгып киттем. Ул вакытта патриотик хисләр әкәмәт иде бит. Кыз бала булсак та, үзебезне ниндидер зур төзелешләрдә, заводларда эшләгән атлы итеп күз алдына китерә идек. Авылдан шәһәргә килеп урнашкан бер төркем яшьләрнең кайсы вертолет, кайсы компрессор заводында яисә итек басу цехларында үзләренә урын тапты. Берничәбез, аларның арасында мин дә бар, типографиягә урнаштык. Типография эше галәмәт нык авыр иде инде. Әмма яшьлек, ниндидер бер серле дулкын авырлыкны әлләни сиздермичә уздырырга ярдәм итте. Эштән соң Кызыл почмакта җырлап, биеп, күңел ачырга да җай таба идек әле хәтта.
-
«Кичке караңгылык кочагында ни эшләргә, кемне ярдәмгә чакырырга белмичә озак басып торган минутны бүгенгедәй хәтерли ул…»
Бер ай вакытны сәгатьләп, көнләп санап үткәрде Фариз. Отпускасының соңгы көнендә очып диярлек калага килде. Вокзалдан ук зур бәйләм белән ап-ак розалар алды. Һәм туры сөйгәне яшәгән тулай торакка ашыкты. Сагыну хисен ул инде тыеп тора алмый иде. Ашкына-ашкына баскычлар буйлап менде. Тик елмаеп каршы алучы, хәлен ничек, диюче генә булмады. Ишек бикле һәм анда кечкенә генә хат кисәге кыстырылган иде. “Кичер. Мине эзләмә. Җәмиләң”.
-
«Уллары Ирек инде өч яшен тутырса да, үзе хәрәкәтләнә, аякларына баса алмый…»
Булатның хатыны Иркә иртән торып тагын базарга сәүдә итәргә китте. Бер генә көн булса да ял ит, бала янында бул, диясе бик килде аның. Ләкин, булдыра алмады. Ни дисәң дә, баланы терелтергә, дәваларга тагын бик күп акча кирәк бит әле. Газизеңнең күзеңә карап өзгәләнүләрен, сызланудан ыңгырашуларын, аркалары арудан борчылуларын, аякта чабып йөрүче нәниләргә карап, күзе белән алар артыннан йөгерүләрен күрү бик авыр. Бала хәсрәте тиңдәшсез хәсрәт икән ул.
-
«Яшен сукты аларны. Хәрам байлык бәхет китерми шул»
Гомеренең иң матур елларын совет чорында уздырып, җаннары белән шунда торып калган кешеләр бар. Алар партия дип утка керергә атлыгып тормый инде, әмма күңелләрендә гаделлек тойгысы, кешелеклелек төшенчәсе сакланып калган. Хәзерге заман белән килешеп яшәргә тырышсалар да, еш кына төрле матавыкларга тап булалар. Шундыйларның берсе – минем әни. Ул хәтта акча чутын да элеккечәрәк исәпли. Йөз сум аның өчен бик зур акча булып тоела. Шуңа күрә меңлекне йөз сум дип йөртә. Акча чутлый башласаң, аның белән буталып бетәсең. Үзе дә бутала, сине дә бутый.
-
«Бу минем балам түгел, әнә теге хатынга бирегез»
Күп еллар интернет челтәре йогынтысына бирелмәдем, аңардан бик кирәктә генә файдаланырга тырыштым. Сәбәбе кесә телефонымның гадилегендә булган икән. Соңгы вакытта, ирекле-ирексез диярлек, кул ешрак телефонга үрелә. Әле үземне һаман да бу өлкәдән бик еракта торучы дип санасам да, мин күзәтеп бара торган төркемнәр, аралашу даирәсе алай күп булмаса да, соңгы бер ел эчендә китаптан шактый читләшкәнмен булып чыкты…