“Ватаным Татарстан“ журналисты Владимир Путинга хат язган
Хөрмәтле Владимир Владимирович, Сезгә татар телендә чыга торган гәҗитләрнең берсендә эшләүче журналист Риман Гыйлемханов хат яза әле. Сез мине, әлбәттә, белмисез. Ә мин Сезгә иң элек бөтен татар халкы исеменнән олы рәхмәтләремне җиткерәм, чөнки Сез безне яңадан йокыдан уяттыгыз. Юкса үз-үзебездән канәгать булып, иртәге көн турында уйланмыйча, ваемсыз гына яши...
Хөрмәтле Владимир Владимирович, Сезгә татар телендә чыга торган гәҗитләрнең берсендә эшләүче журналист Риман Гыйлемханов хат яза әле. Сез мине, әлбәттә, белмисез. Ә мин Сезгә иң элек бөтен татар халкы исеменнән олы рәхмәтләремне җиткерәм, чөнки Сез безне яңадан йокыдан уяттыгыз. Юкса үз-үзебездән канәгать булып, иртәге көн турында уйланмыйча, ваемсыз гына яши башлаган идек. Әле бер гасырдан артык элек тә Тукай атлы бөек шагыйребез "Уян, татар, уян инде!" дип язган. Димәк, йоклап китә торган гадәтебез элек-электән булган. Әмма Сезнең милли мәгарифтә тәртип салырга чакыруыгыздан соң төн йокыларыбыз качты. Бездә: "Татар телен укытуны бетерәләр икән", - дип сөйләнмәгән кеше калмады. Илнең милли республикаларында яшәүчеләрнең дә тынычлыгы бетте. Беркөнне туган ягым Арчада тел язмышы хакында сөйләшү өчен "түгәрәк өстәл" янына җыелып алдык. Ни өчен Арчада, чөнки милләтебез кыйбласын билгеләгән Тукай шунда туган. Как жаль, что Сез безгә Сабан туена кайта алмадыгыз. Ярый әле, Казан Сабан туен телевизордан карадык. Сезне түбәтәйдән күргәч, татарча берничә сүз әйтүегезне дә ишеткәч, инде катыктан акча эзләвегезне дә карагач, халык вообщем егылып китте. "Бу - безнең егет!" - дип шаулаштылар. Сезнең инде таралып барган илне яңадан җыюыгызны да халык бик зур егетлек дип санады, Сезгә бөтен ышанычын баглады. Тик менә соңгы вакытларда әллә ни булды. Халык: "Путин татар телен бетерергә кушкан", - дип сөйләшә башлады. Барган бер җирдә мине дә тинтерәтәләр. Мин үземчә тынычландырырга тырышам инде: "Владимир Владимирович ана телен укытуга каршы түгел, ул бары тик мәгариф өлкәсендә тәртип урнаштырырга гына кушты", - дип карыйм. Берәүләр минем белән ризалаша, икенчеләре Сезгә үпкәли, өченчеләре: "Путин андый юлга басмас, бәлки, аның яраннары артык тырышып җибәреп, йә үз белдекләре белән шулай кыланалардыр. Прокуратура хезмәткәрләренең башбаштаклыгы турында Путин мужет ваабшы да белмидер", - диләр. Сталин репрессияләре вакытында да шулай булган бит: "Юлбашчы андый юлга басмас, ул, фәлән кешене кулга алыгыз, атыгыз, димәгәндер. Сталин бу хәлләрне мужет белмидер дә", - дигәннәр. Сезне Сталин белән тиңләвем түгел, Владимир Владимирович, Алла сакласын! Тик менә бер нәрсәне аңлап бетермим. Моннан берничә ел элек Сез туган телне укуга, аны өйрәнүгә аяк чалуны "дурь и бред" дип бәяләгән идегез. Бүгенге хәлләр турында уйлаганда, кемнең "бредит", кемнең "дурит" икәнен аңлый алмый интегәм. Мин яшем буенча Сездән өлкәнрәк, бәлки, кергән акылым кире чыгар вакыт җиткәндер. Шуңа күрә һәр язганымны за чистую монету не принимайте, пажалысты! Мин диванага шуны аңлата алмыйлар: татар теле - дәүләт теле булгач, аны мәктәпләрдә укыту мәҗбүриме? Икенче төрле әйтсәк, Татарстанда яшәүчеләр һәр ике дәүләт телен белергә бурычлымы? Россия һәм Татарстан Конституцияләрендә, федераль законнарда акка кара белән язылган хокукларыбыздан файдалану - закон бозумы? "Россиянең күпмилләтле халкы - безнең байлыгыбыз!" - дип горурланабыз икән, ни өчен әле бу байлыкны юк итәбез? Рус теле өчен җан атуыгызга рәхмәт, Владимир Владимирович. Аның язмышы өчен без дә борчылабыз. Рус теле чүпләнә, фәкыйрьләнә бара, әмма моңа татар гаепле түгел дияргә батырчылык итәм. Алай гына да түгел, татарлар - элек-электән рус дәүләтчелеген ныгытуга иң зур өлеш керткән халык. Теленә килсәк, рус теле аша без бөтен дөнья әдәбияты белән таныштык. Татар өчен "ангел-хранитель" саналган шагыйребез Габдулла Тукай рус классикларын, рус теле аша чит ил классиклары әсәрләрен татарчага тәрҗемә иткән. Үз телен, үз халкын яраткан кеше генә башка халыкларны, аларның телен, гореф-гадәтләрен хөрмәт итә ала. Һәрхәлдә, мин шулай уйлыйм инде, Владимир Владимирович, а Вы как думаете, извиняйте, пажалысты?! Арчада "түгәрәк өстәл" узды дидем бит әле, менә шунда катнашкан язучылар, татар теле укытучылары да ана теле, дәүләт теле өчен бик борчылып сөйләделәр, эшләр болай барса, безнең халыкка кирәгебез калмаячак бит, диләр. Аларга ни дип әйтергә, ничекләр генә юатырга да белмим инде, Владимир Владимирович. Безне татар булып туганга үкенерлек итмәгез инде. Бүген килеп туган хәлне шәхсән үзем кемнеңдер саташуы, юләрлеге дип кенә кабул итәм. Чөнки моннан берничә ай элек Бөтенроссия матбугат конференциясендә Татарстан журналисты сүз сорагач, Сез: "Конечно, слово дадим, куда нам без татар..." - дигәнрәк сүзләр әйткән идегез. Йөрәккә май булып яткан иде бу сүзләрегез. Хәтта шул ук көнне төнлә төшемә дә кердегез, Арчаның Субаш-Аты авылында (кстати, минем туган авыл) Сезнең белән пыр туздырып татарча сөйләшеп йөрдек. Вот такие дела, Владимир Владимирович! Ярый, сүзем озынга китте. Шуны гына әйтим әле: Арча халкы Сезне Сабантуйга чакырып калды. Сезгә авыр, әмма мактаулы хезмәтегездә уңышлар, саулык-сәламәтлек, гаилә бәхете телим. Ихтирам белән, әлеге дә баягы Риман дип белерсез.+ --- Ватаным Татарстан http://matbugat.ru/news/?id=20628
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Нет комментариев