“Чаллы–яшелчә” дә эш гөрли

4359 гек­тар җир­не тәш­кил ит­кән ба­су­да бы­ел да яшел­чә һәм бөр­тек­ле үсем­лек­ләр үз урын­на­рын ала­чак. Шу­шы җир­нең 410 гек­та­рын­да уҗым чә­чел­гән, ә кал­га­ны яшел­чә­ләр өчен исәп­лән­гән. Һәр ел­ны ба­су­да 50 гек­тар кә­бес­тә, 40 шар чө­ген­дер бе­лән ки­шер һәм 70 гек­тар җир бә­рәң­ге өчен кал­ды­ры­ла.

Бү­ген­ге­се көн­дә кә­бес­тә ин­де чә­чел­гән, алар ур­та­ча тем­пе­ра­ту­ра 20 гра­дус­ны тәш­кил ит­кән теп­ли­ца­лар­да үсә­ләр. Май­ның 15 лә­ре­нә алар­ны ба­су­га кү­че­реп утыр­тыр­га план­лаш­ты­ра­лар.

“Чал­лы-яшел­чә”аг­ро­фир­ма­сы җи­тәк­че­се Ри­шат Ха­тый­пов сүз­лә­ре­нә ка­ра­ган­да, кә­бес­тә бе­лән бер­рәт­тән ки­шер, чө­ген­дер ор­лык­ла­ры кай­тар­тыл­ган, бә­рәң­ге­ләр дә әзер.

“Ор­лык­лар­ны ба­ры­сын да җи­тәр­лек итеп әзер­ләп куй­дык. Без­дә ни­гез­дә сый­фат­лы, “эли­та”, “су­пер эли­та” ке­бек се­ме­на­лар гы­на. Ор­лык­лы куль­ту­ра­га кил­гән­дә дә шул ук, ар­па, со­лы, бо­дай ба­ры­сы да җи­тәр­лек. Ал­дан әзер­ләп куй­мый­ча бул­мый бит. Әле шу­шы көн­нәр­дә ге­нә 51 кг аш­ла­ма кай­тарт­тык. Ул бөр­тек­ле үсем­лек­ләр­гә дә, яшел­чә­ләр­гә дә бик ки­рәк, шу­ңа ан­нан баш­ка гы­на эш­не баш­ка­рып бул­мый.

“Ар­ба­лар­ны кыш­тан әзер­лә”, – ди­гән ке­бек, кыр эш­лә­рен­дә дә авыл ху­җа­лы­гы тех­ни­ка­ла­рын бе­рен­че­ләр­дән бу­лып тик­ше­рә баш­лый­лар. “Без­дә тех­ни­ка бе­лән проб­ле­ма­лар юк. Бер ел ал­дан ба­ры­сын да кай­гыр­тып, тө­зә­тә­сен тө­зђ­тәп ку­я­быз, шу­ңа кү­ңе­ле­без ты­ныч”, – ди эш­че­ләр.

Аг­ро­фир­ма 2017 ел ба­шын­да яңа са­бан­нар, 2016 ел­да 3 трак­тор һәм чәч­кеч­ләр бе­лән тә­э­мин ител­гән. Бы­ел исә алар яңа аг­ри­гат­лар һәм сип­тер­геч­ләр алыр­га план­лаш­ты­ра­лар.

Шу­ны­сын да әй­тер­гә ки­рәк, һәр авыл җир­ле­ген­дә эш­че кул­лар җит­мәү, яшь­ләр­нең күп­ләп шә­һәр­гә ки­түе бү­ген зур проб­ле­ма­лар­ның бер­се бу­лып то­ра. Ри­шат Сә­хә­бет­ди­но­вич сүз­лә­ре­нә ка­ра­ган­да, алар­ның оеш­ма­сы­на да бу мәсь­ә­лә ка­гы­лып ал­ган, лә­кин чи­ше­ле­шен бик тиз тап­кан­нар.

“Элек ке­ше­ләр күп­ләп шә­һәр­гә агы­ла иде, хә­зер исә хә­лләр уңай як­ка үз­гәр­де. Чөн­ки без күп­ләп өй­ләр са­ла­быз. Мә­сә­лән, уз­ган ел 6 йорт сал­дык. Бүген­ге көн­дә хәт­тә шә­һәр­дән мон­да эш­кә ки­лә­ләр дип тә го­рур­ла­нып әй­тә ала­быз. Чөн­ки эш­кә ур­на­шу бе­лән без алар­ны яңа са­лын­ган йорт бе­лән тә­э­мин итә­без, ә алар үз чи­рат­ла­рын­да, авыл ху­җа­лы­гын­да 15 ел эш­ләр­гә ти­еш бу­ла­лар. Кил­гән­нәр­нең бер­се дә ки­тђр­гә ашык­мый. Бы­ел гы­на әле ме­нә 3 яшь пар кай­тып ур­наш­ты. Шә­һәр якын, мәк­тә­бе, эше, кот­тед­жы, 12 гек­тар җи­ре бар. На­чар ме­ни?!”,- ди “Чал­лы-яшел­чә” оеш­ма­сы җи­тәк­че­се.

Бы­ел­гы уңыш­ның күп­ме бу­ла­сын тө­гәл ге­нә әй­теп бул­мый. Но­ябрь, де­кабрь­дә явым-тө­шем­нәр аз бул­ды. Сы­на­мыш­лар­га күз сал­сак, бу ике ай май һәм июнь бе­лән тәң­гәл ки­лә, ди­мәк, әле­ге ай­лар да яң­гыр­лар­сыз, ко­ры бу­лыр­га мөм­кин. Лә­кин “Чал­лы-яшел­чә” оеш­ма­сы бы­ел да сы­на­тыр­га җы­ен­мый. Ор­лык­лар­ны ир­тә­рәк, дым күп бул­ган­да чә­чеп ка­лыр­га ты­ры­ша алар. Үт­кән ел­ны кыр эш­лә­рен 24 ап­рель­дә баш­лап җи­бәр­гән бул­са­лар, бы­ел шу­шы көн­нәр­дә алар күп ел­лык үлән­нәр­не тыр­ма­лау эш­лә­рен баш­лап җи­бәр­гән­нәр ин­де.

Эль­ви­ра Гай­нет­ди­но­ва